پورتال و وب سایت

مقدمه

در دنیای کنونی، اینترنت به همه جا نفوذ کرده است. هر کسی را که ببینید به نحوی ارتباطی با اینترنت دارد و معمولا برای پیدا کردن پاسخ هر سوالی، اینترنت اولین کاندیداست. هر روز بخش بزرگتری از دنیای واقعی، رد و سرنخی از خود در اینترنت می گذارد؛ خواه در صفحات شبکه های اجتماعی یا بانک های اطلاعاتی و یا مهمتر از همه وب سایت و یا پورتال اختصاصی. امکان ارائه اطلاعات کامل به مخاطبان، اعتبار بخشی به کسب و کار، امکان جمع آوری اطلاعات مشتریان و ارتباط با آنها، هزینه های مناسب در مقابل امکانات قابل ارائه و نداشتن محدودیتمکانی و زمانی از مهمترین دلایل استقرار وب سایت ها و پرتالهاست.

پورتال چیست و چه تفاوتی با وب سایت دارد؟

برای اینکه پورتال را تعریف کنیم، ابتدا باید تعریف دقیقی از وب سایت داشته باشیم. یک وب سایت مجموعه ای از صفحات است که از طریق اینترنت قابل دسترسی است و هر صفحه دارای یک نشانی اینترنتی منحصر به فرد بوده که از همه جای دنیا و برای همه افراد به صورت یکسان قابل دسترسی و مشاهده است و خدمات وب سایت برای همه افراد به صورت یکسان ارائه می گردد. این صفحات توسط دامنه واحدی میزبانی شده و معمولا با همدیگر ارتباط دارند.

پورتال به معنی درگاه بوده و به نوعی زیرمجموعه وب سایت ها دسته بندی می شند ولی پورتالها در مقایسه با وب سایت ها، کاربر محور هستند. منظور از این حرف این است که دسترسی به امکانات و خدمات همه یا بخشهایی از پورتال برای همه آزاد نبوده و نیاز است کاربران برای بهره مندی از آن قسمت ها، اول ثبت نام کرده و سپس استفاده نمایند. ممکن است این ثبت نام نیازمند تایید مدیر پورتال باشد و یا به صورت اتوماتیک انجام پذیرد. همچنین پورتالها محتوای پویا دارند، یعنی ممکن است اطلاعاتی که به کاربر ارائه می شود در هر مرتبه متفاوت باشد. پورتال سازمانها و دانشگاه ها می تواند به عنوان نمونه در نظر گرفته شود.

مهمترین انواع پورتالها کدام هستند؟ 

هرچند محدودیتی در تنوع پورتال ها وچود ندارد، ولی موارد زیر از مهمترین پورتالها می باشد:

1. پورتال های اطلاعاتی

2. پورتال های کاربردی

3. پورتال افقی

4. پورتال عمودی

5. پورتال های تجاری

6. پورتال های سازمانی

7. پورتال های علمی

8. پورتال دانشگاهی

9. پورتال بانکی

امکانات یک پورتال چیست؟

یک پورتال بسته به هدفی که برای آن به وجود آمده است، دارای امکانات متفاوتی است. ولی برخی از امکانات در اکثر پورتالها وجود دارد به نحوی که حتی ممکن است معیار تشخیص و تمایز پرتال قرار گیرد. مهترین امکانات یک پرتال به شرح زیر می باشد:

1. برقراری ارتباط با پایگاه داده های سازمانی

2. گردش کار سازمانی

3. فرم های ورودی برای دریافت اطلاعات

4. امکانات گزارش گیری از فرم ها و گردش کارها

5. امنیت بالا و نفوذ ناپذیری

6. قابلیت های گرفتن خروجی

علاوه بر موارد بالا، این امکانات نیز در اکثر پرتالها وجود دارد: سرویس های ایمیل، مدیریت مستندات، جستجو، نظرسنجی، عضویت در سایت، کنفرانس ویدیویی، پرداخت الکترونیکی، خبر، مدیریت محتوا، وبلاگ، فضای مجازی، دانلود، چت و موارد مشابه دیگر.

ویژگی های یک پورتال خوب چیست؟

زمانی که در مورد یک پورتال خوب صحبت می کنیم، اول همه ذهن ها متوجه زیبایی و کاربر پسند بودن پورتال می شود. مساله بعدی، تجربه کاربری مناسب پورتال است به گونه که بهره برداری از پرتال به سهولت و سرعت انجام شده و کاربری آن نیاز به آموزش زیاد نداشته باشد. مورد سوم، سهولت استقرار پرتال می باشد. اگر شما بهترین پرتال را هم داشته باشید ولی برای استقرار و راه اندازی آن دچار دردسر زیاد شوید، احتمال اینکه از داشتن پورتال صرف نظر کنید زیاد است. پس این مساله را در ذهن داشته باشید. صحت عملکرد و کیفیت اجرایی پورتال نیز شرط مهمی است که در صورت نبود آن، اساسا فلسفه راه اندازی پرتال زیر سوال می رود. سرعت پرتال هم در همین گروه قرار می گیرد. آخرین مورد که می تواند مهمترین مورد در دوام و بقای پرتال نیز باشد، پشتیبانی مناسب پورتال است. پورتال همچون یک موجود زنده ایست که در پاسخ به هر تغییری در فرایندهای سازمانی، لازم است به روزرسانی شده و بتواند خود را با تغییرات مطابقت دهد. از این جهت پشتیبانی پرتال اهمیت فراوانی پیدا خواهد کرد.

اهمیت امنیت پورتال ها

امنیت اطلاعات به معنی محافظت از اطلاعات و سیستم‌های اطلاعاتی از دسترسی، استفاده، نشر غیر مجاز و افشا، دستکاری و تخریب است. محافظت از داده بدون توجه به قالب داده هدف اصلی این حوزه است. همانطور که گفتیم، تفاوت اصلی پورتال با سایر انواع وب سایت ها در کاربر محور بودن پورتالهاست. این یعنی اینکه پورتالها امکان ارسال، دریافت و دسترسی به حجم زیادی اطلاعات را دارند و این مساله به معنی آسیب پذیری آنها در برابر افشا و یا سرقت اطلاعات است. به طور کلی، اطلاعات و داده های در حال حرکت به نسبت اطلاعات ذخیره شده پشت دیواره های آتش بیشتر در معرض خطرات امنیتی هستند و این مساله اهمیت امنیت اطلاعات در پورتالها را مشخص می کند.

برای افزایش امنیت پرتالها از شیوه ها و تکنیکهای مختلفی استفاده می شود که به صورت خلاصه به بیان برخی از آنها می پردازیم: احراز هویت کاربران، اعطای مجوز و سطخ دسترسی تعریف شده به کاربران مجاز، استفاده از قفل رجیستری، حفاظت از هات لینک،  قابلیت متوقف کردن هرزنامه، حفاظت از حمله DDOs، استفاده از  لایه سوکت ایمن، تایید دو مرحله ای، مدیریت رمزهای عبور، مسدود کردن ربات ها، محافظت در برابر حملات اسکریپت بین سایتی و پشتیبان گیری از داده ها.

مراحل پیاده سازی یک پورتال کدام است؟

برای پیاده سازی یک پورتال فعالیت مختلفی باید انجام پذیرد که به طور خلاصه به این موارد می توانیم اشاره کنیم:

1. تهیه مستند تحلیل و شناخت: مستندی دقیق و جامع که در آن، کلیه امکانات پرتال به همراه جزئیات توضیح داده‌شده است.

2. تهیه اکشن پلن استراتژی و معماری: نقشه راه مصور دقیق طراحی و پیاده‌سازی پرتال

3. طراحی و پیاده‌سازی: طراحی، برنامه‌نویسی و اجرای طرح بر اساس مستندات تایید شده

4. رونمایی از نسخه آزمایشی پرتال: نسخه آزمایشی پرتال جهت بررسی و دریافت نظرات کارفرما در سرور تست ارائه می‌گردد.

5. تست و بررسی: انجام تست‌ها و بنچمارک‌های اصولی و همه جانبه جهت بهینه‌سازی و تامین امنیت

6. رونمایی: راه‌اندازی پرتال بر روی سرور اصلی

7. پشتیبانی و توسعه: پشتیبانی و نگهداری 24 ساعته و توسعه پرتال با شرایط مورد نیاز